Test met energieneutraal kantoor
De temperatuur op je werkplek zelf regelen en tegelijkertijd minder energie verbruiken. De verlichting op je werkplek zelf aanpassen en hiermee energie besparen. Dit klinkt als toekomstmuziek, maar wordt werkelijkheid in het kantoorgebouw van Rijkswaterstaat aan de Lange Kleiweg in Rijswijk. Het Rijksvastgoedbedrijf richt in dit kantoor een testomgeving in om te laten zien dat een energieneutraal kantoor mogelijk is. De test duurt 3 jaar.
Energieneutraal vanaf 2019
De Europese Unie koerst met zijn beleid af op een volledig energieneutraal gebouwde omgeving in 2050. Om dit te bereiken, stelt de EU dat nieuwbouw vanaf 2021 (bijna) energieneutraal moet zijn. Voor overheidsgebouwen geldt deze eis zelfs al vanaf 2019. Dit vraagt om innovatieve oplossingen.
Innovaties
De testomgeving in Rijswijk is één van de initiatieven in het programma Groene Technologieën 3.0 van het Rijksvastgoedbedrijf. Dit programma is gericht op duurzame innovaties. Om de toepasbaarheid van innovaties te testen, is een testlocatie nodig. Het gebouw van Rijkswaterstaat in Rijswijk bleek hiervoor erg geschikt.Systemen
Het Rijksvastgoedbedrijf onderzoekt in de testomgeving hoe duurzame innovaties presteren, en hoe zij werken in samenhang met het gebouw en de gebruiker. In het pand worden 4 systemen getest.
- Internet of things: creëren van een slim gebouw dat energiegebruik reduceert en comfort verhoogt. Door de integrale benadering versterkt dit de reductie van het energiegebruik.
- Klimaat: comfort verbeteren en tegelijk het energiegebruik verlagen.
- Licht: reductie van elektriciteitsverbruik en verbetering van de lichtkwaliteit met behulp van daglicht.
- Actieve schil: Optimale benutting van omgevingsenergie. De schil om het gebouw heen kan gebruikt worden om op een duurzame manier energie op te wekken en op te slaan.
Green Village
Het Rijksvastgoedbedrijf richt de testomgeving in 2016 en 2017 stapsgewijs in, in samenwerking met The Green Village (onderdeel van TU Delft) Daarna wordt de omgeving drie jaar getest. De resultaten van de testomgeving dragen eraan bij dat energiebesparende innovaties sneller en goedkoper beschikbaar komen voor het Rijk en andere organisaties.
VOICE-OVER: De Rijksoverheid werkt aan een duurzame gebouwde omgeving.
Dat geldt ook voor de gebouwen van de overheid zelf.
Nieuwe overheidsgebouwen moeten vanaf 2019 vrijwel geheel energieneutraal zijn.
Het Rijksvastgoedbedrijf wil laten zien dat energieneutraal bouwen en renoveren mogelijk is.
Opgedane kennis over baanbrekende innovaties laat zien dat er veel bereikt kan worden in het verduurzamen van kantoorgebouwen.
Om de toepasbaarheid van innovaties te toetsen, is een testlocatie nodig.
Hier onderzoeken we hoe deze duurzame innovaties presteren en hoe zij werken in samenhang met het gebouw en de gebruiker.
Om daar meer onderzoek naar te doen is een rijkskantoorgebouw als testlocatie geselecteerd.
Het Rijksvastgoedbedrijf onderzoekt hier innovaties in de categorieën licht, klimaat, actieve gevel en Internet of Things.
We testen de systemen licht en klimaat zowel op een afzonderlijke afdeling als in combinatie met elkaar.
Daarnaast vinden er op een identieke kantoorverdieping referentiemetingen plaats.
Voordat we de innovaties gaan testen plaatsen we eerst verschillende sensoren op de verdiepingen.
(Een animatie van een kantoorverdieping.)
Deze meten onder andere temperatuur, licht en luchtvochtigheid.
Deze meetgegevens slaan we op in een uitgebreide database.
(Op de gevel van het gebouw staat onder andere 'Internet of Things'.)
RUSTIGE MUZIEK
De sensoren maken een belangrijk deel uit van het Internet of Things.
Dat betekent dat allerlei apparaten, het gebouw en de gebruiker via het internet met elkaar verbonden worden.
Het gebouw leert van de informatie die de sensoren leveren.
Op basis daarvan kunnen de apparaten slim worden aangestuurd.
Met als voordeel dat het gebouw minder energie verbruikt.
Daarnaast kan de gebruiker via bijvoorbeeld tablet of smartphone het eigen persoonlijk comfort inregelen.
Daar wordt het gebouw vervolgens nog slimmer van.
(Een kantoor met een gele vloer.)
De verlichting is traditioneel een grote energieverbruiker in kantoorgebouwen.
Een van de mogelijke oplossingen is persoonlijk in te stellen werkplekverlichting.
Door tegelijkertijd de algemene verlichting af te stemmen op de daadwerkelijke activiteit op de werkvloer levert dat veel energiebesparing op.
Ook bij geavanceerde klimaatsystemen speelt de persoonlijke benadering een grote rol.
Het zelf kunnen instellen van de temperatuur op de eigen werkplek verlaagt niet alleen het verbruik, het verhoogt ook het comfort.
Andere innovaties die het klimaatsysteem verder verduurzamen zijn nieuwe materialen, verwerkt in bijvoorbeeld plafondplaten die een te veel aan warmte tijdelijk opslaan.
(De buitenkant van het gebouw.)
Ook aan de buitenkant van het gebouw voeren we innovaties door.
We geven de bestaande gevel een extra schil die als zogenoemde actieve gevel gebruikt gaat worden.
Bij een actieve gevel wordt slim gebruikgemaakt van het dag- of zonlicht, zonnewarmte en luchtverversing.
Afhankelijk van de buitentemperatuur verwarmen of koelen we hier de ventilatielucht.
Daarmee beheersen we het binnenklimaat nog beter.
We maken de gevel bovendien geschikt voor het opwekken van elektriciteit.
Zo draagt ook dit systeem bij aan de verduurzaming van het gebouw.
Het testprogramma loopt naar verwachting vier jaar.
In deze periode ontdekken we welke innovaties geschikt zijn om het gebouw interactiever, slimmer en energiezuiniger te maken.
Daarmee maken we het gebouw niet alleen veel groener ook het gebruikscomfort neemt toe.
Deze ervaring en resultaten gebruiken we bij toekomstige renovaties en nieuwbouw van alle overheidsgebouwen.
Wij bouwen aan een groene, energieneutrale toekomst.
Duurzaamheid en gebruikerscomfort gaan daarbij hand in hand.
(Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijksvastgoedbedrijf. Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Beeldtekst: Een productie van het Rijksvastgoedbedrijf met medewerking van The Green Village/TU Delft.)