Het ‘warme effect’ van de Deense wood hub
Voor de Denen zijn houten rijkskantoren niks bijzonders. En Finnen stoppen rijksambtenaren en gemeenteambtenaren gewoon in hetzelfde pand. RVB’ers leren hier meer over van hun buitenlandse tegenhangers tijdens werktafels van The Public Real Estate Network.
Het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) stimuleert internationale samenwerking. Dit jaar organiseerde de sectie Architectuur en Techniek (A&T) samen met hun Oostenrijkse collega’s een werktafel over Office Space Solutions in Amsterdam. De werktafel is een initiatief van The Public Real Estate Network (PuRE-net), een netwerk van overheidsorganisaties die in hun land verantwoordelijk zijn voor nationaal vastgoed.
Delegaties uit onder andere België, Schotland, Italië, Finland, Oostenrijk, Denemarken, Ierland en Litouwen presenteerden in Amsterdam hun visie op hybride werken. ‘Sinds corona is duidelijk geworden dat je niet meer per se aan een kantoor bent gebonden’, zegt RVB-architect Paul van der Vlis. ‘Je kunt tegenwoordig net zo goed vanuit huis of een café werken. Dit heeft invloed op hoe we naar kantoren kijken en welke kwaliteiten een kantoor nodig heeft.’ De manier hoe hiermee wordt omgegaan verschilt per land. ‘Een land als Finland koos al vroeg voor service hubs ter vervanging van traditionele kantoorpanden.’
Uitgestrekt
De uitdaging voor de Finnen is om de overheid toegankelijk en bereikbaar te maken voor alle burgers in het dunbevolkte en uitgestrekte land. Burgers waren soms urenlang onderweg om het juiste overheidsloket te kunnen bereiken. Service hubs verspreid over heel Finland boden uiteindelijk dé oplossing. Bijzonder aan deze service hubs is dat ze zijn ontworpen vanuit het perspectief en de behoeften van de burger. Door de nationale overheid en lagere overheden onder één dak te huisvesten, hoeft een Finse burger met meerdere vragen niet langer langs verschillende overheidsloketten te gaan.
De Deense Woodhub
De Denen pronkten met hun houten kantoor: de wood hub. ‘Heel inspirerend’, zegt huisvestingsadviseur Marije den Hollander. ‘Het warme effect. Met gemeenschappelijke ruimtes en kleinschaligheid. En binnentuinen met veel licht.’
‘Denemarken is relatief ver met het bouwen in hout’, vertelt Van der Vlis. ‘De wood hub is ook echt een concept dat we meenemen en terugkoppelen aan onze architecten. We hopen hier in de toekomst meer van te gaan zien en te leren. Bovendien heeft Denemarken de wood hub goed ingepast in het stedelijk weefsel. Zij maken veel gebruik van daktuinen en binnentuinen. Dit laat zien dat er veel meer mogelijk is dan alleen het inrichten van de werkvloer.’ Het RVB is ook bezig met houtbouw. De houten kantoortoren Monarch IV bijvoorbeeld is naar verwachting in 2028 klaar.
Inspiratievolle werktafel
‘We kijken terug op een geslaagde werktafel over Office Space Solutions. Het waren intensieve, maar inspirerende en leerzame dagen’, aldus Den Hollander. ‘Namens het RVB verzorgden wij de gastsprekers, rondleidingen en het logistieke deel. Onze Oostenrijkse collega’s waren als voorzitter van de bijeenkomst verantwoordelijk voor de inhoud.’
Inmiddels kent PuRE-net zes soorten werktafels die één keer per jaar bijeenkomen, bijvoorbeeld op het gebied van klimaat, strategie of facilitair beheer. De werktafel over Office Space Solutions bestond uit een gemengd gezelschap: van architecten en interieurontwerpers tot aan huisvestingsadviseurs en asset managers. ‘De meerwaarde van zo’n werktafel is het delen van kennis en ervaringen door mensen met verschillende achtergronden afkomstig uit allerlei landen’, zegt Van der Vlis.
Actieve samenwerking
De werktafel biedt de kans om samen over een bepaald probleem na te denken en kennis uit te diepen. Zo staat Oostenrijk voor de klus verschillende ministeries in één groot bestaand monumentaal kantoor in Wenen samen te brengen. ‘Wij proberen hier, samen met de andere partners, bij te helpen. Daarnaast is het erg stimulerend voor ons eigen denkproces om als partner aan de voorkant mee te denken’, aldus Van der Vlis. ‘En na afloop heb je gewoon 35 nieuwe partners cadeau gekregen in je netwerk.’ In België bijvoorbeeld. ‘De werktafel maakt je er bewust van dat er collega’s net over de grens druk bezig zijn met soortgelijke opgaves. Zij vliegen een probleem op een net iets andere manier aan. Door het netwerk hoef je het wiel dus niet steeds opnieuw zelf uit te vinden. En het is ook een kans om onze leerlessen met alle partners te delen.’