Opdrachtnemers moeten veiligheidsbewustzijn aantonen

Veiligheidsbewustzijn wordt als verplichting opgenomen in veel aanbestedingen en contracten in de bouw, dat hebben de ondertekenaars van de Governance Code Veiligheid in de Bouw (GCVB) afgesproken. Het Rijksvastgoedbedrijf is een van deze partijen. Vanaf 2021 hanteren ondertekenaars de Veiligheidsladder om het veiligheidsbewustzijn in de bouwsector meetbaar, inzichtelijk en vergelijkbaar te maken. Om het veiligheidsbewustzijn als keten te verhogen wordt er niet alleen certificering gevraagd van opdrachtnemers, ook de opdrachtgevers laten zich certificeren.

Vergroot afbeelding Martijn van der Donk
Beeld: Erik Jansen

In de bouw gebeuren nog steeds ernstige ongevallen. Het gedrag van werknemers is daarbij ook een bepalende faalfactor. Gebrekkige communicatie en afstemming; gevoelde werk- en tijdsdruk; en niet adequaat reageren op onverwachte situaties zijn allemaal belangrijke oorzaken van ongelukken. Volgens onderzoek van de Inspectie SZW, hebben een hoger veiligheidsbewustzijn en een sterke veiligheidscultuur juist op deze elementen een positief effect. De ondertekenaars van de GCVB zijn ervan overtuigd dat veiligheidsbewustzijn in aanbestedingen en contracten leidt tot minder ongevallen op de bouwplaats.

Doelmatig

Met de aandacht voor veiligheid in aanbestedingen en contracten verwachten de bij de Governance Code aangesloten partijen daar in te grijpen waar het effect heeft: “Bij certificering op de Veiligheidsladder wordt het daadwerkelijke veiligheidsgedrag ge-audit”, aldus voorzitter Koene Talsma van de GCVB. “Dat is ook het gedrag dat we willen beïnvloeden. Hogere certificering bereik je alleen als je meer aandacht voor veiligheid hebt. Het is geen investering in een certificaat, maar een investering in de veiligheid van medewerkers.” Het doel van deze maatregel is de veiligheid in de gehele keten te verhogen. Daarom gaan alle aangesloten partijen zich certificeren, opdrachtnemers maar ook opdrachtgevers. De invoering van de Veiligheidsladder aanbestedingen en contracten gebeurt stapsgewijs: vanaf 2021 is trede 2 vereist, vanaf 2023 trede 3.

Draagvlak

Het initiatief voor deze maatregel komt vanuit de GCVB, ook ondertekend door verschillende publieke opdrachtgevers zoals ProRail, Rijksvastgoedbedrijf en Rijkswaterstaat. Onder verschillende brancheorganisaties en –met name MKB– bedrijven is een draagvlaktoets uitgevoerd. Op basis daarvan zijn maatregelen genomen om proportionaliteit en de creatie van een ‘level playing field’ te waarborgen. Met deze toevoegingen wordt Veiligheid in Aanbestedingen binnen de sector dan ook breed gedragen.

Update: Vanwege COVID zijn de genoemde termijnen in dit artikel uitgesteld. Vanaf 1 januari 2021 is trede 2 vereist, vanaf 1 januari 2025 trede 3.