Markt aan zet bij Drentse Zonneroute A37
Energie opwekken langs de snelweg met zonnepanelen in landschapskleuren. Het project langs de A37 in Drenthe is uniek in de wereld. Dus wil het Rijksvastgoedbedrijf samen met andere overheden van de markt weten wat de beste oplossingen zijn.
'Het is de eerste keer in Nederland dat er langs zo’n groot snelwegtraject zonne-energie opgewekt gaat worden. Bovendien is de kleuraanpassing in het landschap nog nergens eerder toegepast', vertelt Tara Dekker. Zij is projectleider Hernieuwbare energie bij het Rijksvastgoedbedrijf (RVB). Het project 'Drentse Zonneroute A37' onderzoekt de mogelijkheden van het plaatsen van zonnepanelen langs de snelweg. Het gaat hierbij om een traject van 42 km tussen Hoogeveen en de Duitse grens.
Dekker: 'We voegen hiermee een zonne-energiefunctie toe aan de snelweg, zonder dat de automobilist er last van heeft. Bovendien maken we slim gebruik van een lang stuk grond waar toch al weinig planten groeien.'
176 megawatt
De totale capaciteit van de te plaatsen zonnepanelen is zo’n 176 megawatt, genoeg om 46.000 huishoudens een jaar lang van stroom te voorzien. De zonnepanelen worden geplaatst in bijvoorbeeld zijbermen, middenbermen en afritten. ‘De panelen zijn daarmee in feite onderdeel van de infrastructuur’, benadrukt Dekker. ‘Dat maakt het zo bijzonder.’
Het RVB wil van marktpartijen graag weten hoe je veilig en verantwoord zonnepanelen dicht op de weg kan bouwen. ‘Maar ook hoe je zo’n zonnepark slim kan aansluiten op het energienetwerk’, geeft Dekker aan. Daarnaast is het RVB benieuwd naar hoe partijen die rond het zonnepark wonen of werken betrokken kunnen worden. Bijvoorbeeld door hen deels eigenaar te maken. De marktconsultatie vindt op 7 juni plaats.
Behapbaar
Al de input van marktpartijen wordt gebruikt om de opdracht zo goed mogelijk op te schrijven. Dekker: 'Ons doel: een behapbaar pakket maken zodat wij een uitvraag kunnen doen waar marktpartijen op in willen schrijven. Want dat is een gedeeld belang.'
Na de marktconsultatie op 7 juni wordt het biedboek opgesteld voor de openbare aanbesteding. Verloopt alles volgens plan, dan is in het najaar van 2024 de aanbesteding afgerond. Na de gunning heeft de geselecteerde marktpartij 2 tot maximaal 3 jaar de tijd om te starten. Dekker: 'Ook die termijn willen op 7 juni tijdens de consultatie bespreken.'
Vol netwerk
In dit project werken het Rijksvastgoedbedrijf, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), Rijkswaterstaat, provincie Drenthe, gemeente Coevorden, gemeente Hoogeveen, gemeente Emmen en netbeheerders Enexis en Rendo samen.
‘De netbeheerders zitten in het projectteam want de nieuwe stroom moeten we straks het net op krijgen, terwijl het net al heel vol zit’, legt Dekker uit. Hierdoor dreigt de situatie te ontstaan dat de zonnepanelen hun stroom niet kwijt willen. ‘En dat is het laatste dat je wil’, benadrukt Dekker.
In Nederland staan steeds meer windparken en zonnevelden. Hierdoor ontstaat een soort file in het elektriciteitsnetwerk dat hierdoor overbelast raakt. Bovendien krijgen netbeheerders door de toenemende vraag naar elektriciteit, bijvoorbeeld omdat steeds meer mensen een elektrische auto hebben, veel meer aanvragen voor nieuwe en zwaardere aansluitingen. Om dit probleem op te lossen, moet het netwerk worden uitgebreid. Maar dat is niet van vandaag op morgen opgelost.
Dekker: ‘De uitbreiding door de netbeheerders van het elektriciteitsnet in Zuidoost Drenthe is naar verwachting in 2027 klaar. Wij willen graag van marktpartijen weten hoe we dat slim kunnen doen.’
Deze video is een animatie met de titel ‘Hernieuwbare energie op rijksgrond’
[start voice-over]
In ons Klimaatakkoord is afgesproken dat in 2030 70% van de elektriciteit in Nederland opgewekt moet worden via duurzame bronnen.
De Rijksoverheid levert een bijdrage aan de energietransitie door waar mogelijk grond en wateren ter beschikking te stellen. We sluiten daarbij aan op de Regionale Energie Strategieën.
We kijken naar locaties die we als Rijk voor meerdere functies tegelijk kunnen inzetten.
Denk bijvoorbeeld aan bermen, knooppunten, baggerdepots en sluizen.
Dit zijn vaak geschikte plekken om ook energie op te wekken. Zo maken we efficiënt gebruik van de beschikbare ruimte in Nederland.
Om kennis en ervaring op te doen met het opwekken van duurzame energie is de pilot Hernieuwbare Energie op Rijksgrond gestart.
Samen met gemeenten, provincies, waterschappen, netbeheerders en omwonenden leert het Rijk... via tien projecten wat de beste aanpak is om rijksgrond in te zetten voor het opwekken van duurzame energie op locaties die al een functie hebben.
Voordat we beginnen onderzoeken we eerst of een locatie geschikt is.
We houden bijvoorbeeld rekening met de veiligheid en doorstroming van het verkeer en de natuurwaarden.
We betrekken netbeheerders in een vroeg stadium om aansluitingen op het elektriciteitsnet zo goed mogelijk te organiseren.
We kijken natuurlijk ook naar de omgeving. Hoe passen de windmolens en zonnepanelen het beste in het landschap?
Wat zijn lokale ideeën en wensen? Hierin werken we samen met gemeenten, provincies en waterschappen en betrekken we ondernemers en omwonenden.
Die ideeën nemen we zoveel mogelijk mee bij de uitgifte van de grond. Dit regelen we via een openbare inschrijving.
Wat wij hebben geleerd passen we meteen toe in het vervolgprogramma, Opwek Energie op Rijksvastgoed, ook wel OER genoemd.
Daarin verkennen we de komende jaren nog meer locaties voor duurzame energieprojecten. We spelen daarmee in op verzoeken van gemeenten en provincies.
Wil je meer weten? Of heb je interesse om rijksgrond in te zetten voor duurzame energie?
Kijk dan op:
energieoprijksgrond.nl.
[einde voice-over]
Beeldtekst
Het pilotprogramma Hernieuwbare Energie op rijksgrond is een samenwerking tussen: Rijkswaterstaat, Rijksvastgoedbedrijf en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.