Klimmen naar "Zon, maan en wolken"

Nieuwsbericht | 05-06-2023 | 12:00

Vergroot afbeelding

Al sinds 1984 hangt het imposante kunstwerk in de Prins Willem-Alexanderhof 5 in Den Haag. In de centrale hal van het pand waar nu het Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis zit, springen de witte katoenen doeken direct in het oog, net als de linten in allerlei kleuren. Kunstenaar Anke Engelse laat de fantasie van de beschouwer de vrije loop. De naam van het kunstwerk geeft een hint: "Zon, maan en wolken." Engelse: 'De objecten doen sommigen denken aan Icarus uit de Griekse mythologie (Icarus maakte vleugels van was en veren om te kunnen vliegen maar kwam te dicht bij de zon, waardoor de was smolt en hij neerstortte, red.) Of aan vliegtuigen, insecten en zeedieren. Eenieder kan dat anders zien.'

Waterschade

Ongeveer eens per vijf jaar krijgen de meer dan 5.000 kunstwerken van de rijkscollectie een inspectiebeurt. Uit de inspectieronde bleek dat de reeks van vier hangende objecten gemaakt van textiel, heeft te lijden onder vervuiling en waterschade. In een van de onderdelen zit een gat. Hoog tijd voor een onderhoudsbeurt. Het Rijksvastgoedbedrijf is als beheerder verantwoordelijk voor het herstel van het kunstwerk.

Baden

Om het kunstwerk goed op te knappen moet de constructie eerst gedemonteerd. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. De constructie bestaat namelijk uit aluminium onderdelen die een voor een moeten worden losgehaald van het geheel. Professionele klimmers demonteren het kunstwerk omdat het tussen twee glazen daken zit en niet vanaf de vloer te bereiken is. Na het loshalen, komt het werk bij de restauratoren in Den Haag. Daar worden de witte onderdelen in baden gereinigd. De gekleurde onderdelen krijgen een reiniging met vochtige doeken en het gat wordt nauwkeurig opgevuld. Hierna is het kunstwerk weer volledig opgefrist en kan het terug op de vertrouwde plek.

Wederopbouw

Het kunstwerk van Engelse valt onder de Rijkscollectie Percentagekunst. Met meer dan 5.000 kunstwerken is het Rijksvastgoedbedrijf de grootste opdrachtgever van beeldende kunst in Nederland. De percentageregeling stamt uit 1951 met als doel verfraaiing van de rijksgebouwen. Ook schiepen de opdrachten meer werkgelegenheid voor kunstenaars tijdens de wederopbouw van Nederland. Tegenwoordig verplicht de percentageregeling Rijksoverheid om bij bouw, verbouw of renovatie van vastgoed tussen de 0,5 tot 2 procent van het totale budget uit te geven aan kunst. De regeling geldt pas wanneer de bouwkosten hoger zijn dan 1 miljoen euro. Het Atelier Rijksbouwmeester is verantwoordelijk voor de uitgifte van kunstopdrachten en begeleidt de kunstenaar vanaf de ideeënschets tot aan het uiteindelijke kunstwerk. Na de plaatsing neemt de sectie Technisch Advies, team Kunst het onderhoud van het kunstwerk op zich.