‘We bouwen alleen waar de bodem geschikt is’
Ten zuiden van Lelystad wordt 450 hectare Rijksgrond ingezet om een nieuw woongebied te ontwikkelen. Onlangs kreeg het nieuwe stadsdeel een definitieve naam: Zuiderhage. Uniek aan deze wijk met 14.000 woningen is de balans tussen stedelijk gebied en natuur.
In het nieuwe stadsdeel van Lelystad wordt een klimaatadaptieve wijk gebouwd met een tiental buurtschappen. Overal komt voldoende ruimte voor de natuur. ‘Een buurtschap omvat ongeveer 1000 woningen die ruimte bieden aan zo’n 2000 tot 2500 inwoners. Alle buurtschappen zijn vervlochten met brede natuurstroken. Hierdoor ontstaat er een raamwerk van natuur', aldus Martijn van Berkel, programmadirecteur van Zuiderhage bij het Rijksvastgoedbedrijf (RVB).
Het RVB werkt nauw samen met Staatsbosbeheer om al deze natuur te kunnen realiseren. ‘Zo hebben we een plan gemaakt om natuurgebied het Hollandse Hout meer naar het Noorden uit te breiden, zodat je een natuurlijke overgang krijgt naar Lelystad.’ Uiteindelijk ontstaat er op die manier een natuurinclusief stedelijk gebied.
Tempo maken
Het masterplan voor Zuiderhage is afgelopen zomer unaniem vastgesteld door de gemeenteraad van Lelystad. In 2025 wordt de eerste fase verder uitgewerkt en het nieuwe omgevingsplan voor deze fase vastgesteld. De projectorganisatie gaat binnenkort van start en de eerste handelingen worden al getroffen, waaronder bodemonderzoeken en grondverkopen aan de gemeente Lelystad en de provincie Flevoland voor de rondweg Lelystad-Zuid.
Het streven is om eind 2026 te starten met de bouw van de eerste woningen. Uiteindelijk is er in Zuiderhage ruimte voor minstens 25.000 inwoners. De gebiedsontwikkeling wordt fasegewijs uitgevoerd en zal in totaal zo’n 25 jaar gaan duren. ‘Vanwege de huidige woningnood zijn we tempo aan het maken, die urgentie leeft bij de gemeente en bij ons’, licht Van Berkel toe. ‘Het helpt dat we in het verleden al veel voorbereidend werk hebben gedaan, daardoor kunnen we nu doorpakken.’
Bodem
Bij het maken van het masterplan is gedurende het voortraject uitgebreid onderzoek gedaan naar de bodemgesteldheid en de aanwezige bodemlagen. Stedenbouwkundigen baseren hun ontwerp onder meer op basis van de uitkomsten van deze bodemonderzoeken. ‘Bodemonderzoek kost aan de voorkant meer tijd, maar levert op de lange termijn een duurzamer en robuuster stadsdeel op, doordat je alleen bouwt op plekken waar de bodem er geschikt voor is’, aldus Van Berkel.
Alles in de polder ligt onder NAP en er is in Flevoland sprake van bodemdaling. ‘Klimaatverandering vraagt om een andere manier van ontwerpen en inrichten. Daarbij moet je tevens gaan kijken waar het nog zinvol is om wel of niet te gaan bouwen en op wat voor een manier je dat doet. Zo worden de woongebieden in Zuiderhage iets opgehoogd ten aanzien van de rest van de omgeving.’
Samenwerken
Het RVB richt zich op het geschikt maken van zijn grond voor de woningbouw in Zuiderhage, samen met partners. Onder andere de gemeente Lelystad, provincie Flevoland, waterschap Zuiderzeeland, Staatsbosbeheer en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Van Berkel: ‘We zitten nu eerder met elkaar aan tafel en we denken relatief ver vooruit, dat is ook nodig wanneer je vernieuwing in gebiedsontwikkeling doorvoert. Onze aanpak is hierdoor integraler geworden. En we maken heldere afspraken, bijvoorbeeld over de aanleg en het beheer van het water en de natuur.’
Samen met de partners onderzoekt het RVB wat er in dit gebied binnen kaders allemaal mogelijk is. Van Berkel: ‘Zo hebben Staatsbosbeheer en het waterschap Zuiderzeeland veel expertise in huis. Je ziet dat hun rol ook is veranderd. Voorheen was het veelal toetsend en nu vragen we hen om direct al aan de voorkant actief mee te denken. Zodoende leren we veel van elkaar, zoals over de invloed van de bodem en het water.’
FlevolandopgaveDe directie Gebieds- en Vastgoedontwikkeling van het Rijksvastgoedbedrijf werkt onder meer aan de Flevolandopgave. In opdracht van het Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening vinden grootschalige gebiedsontwikkelingen plaats in Lelystad (Zuiderhage) en Almere (Oosterwolde en Pampus). Met als doel om op termijn 60.000 woningen te bouwen in combinatie met nieuwe natuur, goede infrastructuur en voldoende werkgelegenheid. Het Rijksvastgoedbedrijf past daarbij rijksbeleid toe, werkt mee aan de planvorming en zet rijksgronden in. |