Mijlpaal: circulair en biobased rijkskantoor in Assen
Met het plaatsen van een houten paal is in Assen officieel de bouw begonnen van één van de duurzaamste rijkskantoren: Mandemaat 3. ‘Een mooi voorbeeld voor het hele land’, zegt Marjorie Jans, directeur Transacties en Projecten bij het Rijksvastgoedbedrijf (RVB).
Mandemaat 3 is een pilotproject voor het RVB. Het is de eerste keer dat het RVB bij de bouw de Routekaart verduurzamen in praktijk brengt. In deze aanpak staan vier doelstellingen centraal: biobased en circulair, natuurinclusief, energiezuinig en hernieuwbaar en klimaatadaptief. Hoe gaat dat in de praktijk precies in zijn werk?
Hergebruik
Bij de afbraak van het oude rijkskantoor, dat op dezelfde plek stond, is sloopmateriaal zorgvuldig bewaard. Het nieuwe kantoor zal rusten op een fundering van beton en steen uit het oude gebouw. Op die manier krijgt het oude materiaal een tweede leven en is er minder afval.
Een van de opvallendste circulaire ingrepen is de parkeergarage. Er is gekozen voor een oud parkeerdek uit Dordrecht. De betonelementen zijn gedemonteerd, vervoerd naar Assen waar ze in afwachting van de nieuwe fundering rustig wachten op het parkeerterrein van Mandemaat. Er is straks plaats voor 100 auto’s op deze circulaire parkeerplaats.
Voorbeeldproject
Marjorie Jans, directeur Transacties en Projecten van het RVB, noemt het project een ‘mooi voorbeeld voor het hele land’. Het kantoor zal onder andere worden uitgerust met zonnepanelen, warmtepompen en systemen voor energieopslag. Door het gebouw zelfvoorzienend te maken in energie, wordt de ecologische voetafdruk van het gebouw drastisch verminderd, en profiteren de gebruikers van lagere energiekosten.
Tijdens de sloop houdt het RVB rekening met de natuur. De liftschachten van het oude gebouw zijn blijven staan. Dat wordt een winterverblijfplaats voor vleermuizen. Er staat nu al een gloednieuwe vleermuizentoren waar ze deze winter terecht kunnen.

Gezondheid
De verwachting is dat dit duurzame project ook een gezonder gebouw oplevert. Het ontwerp is zo gemaakt dat de werkomgeving straks een positieve impact moet hebben op het welzijn van de medewerkers. Er is veel natuurlijk licht. Dat is prettiger om bij te werken voor de 1300 ambtenaren van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en DICTU (ICT-dienstverlener) die straks gebruik zullen maken van het gebouw. Daarnaast komt er rondom het gebouw veel groen, met waterpartijen en ruimte voor bijen- en insectenhotels. Al dat groen nodigt uit om te wandelen in de omgeving van het kantoor. En die oproep is niet alleen voor de mensen van RVO en DICTU: ook Assenaren zijn welkom om te genieten van het openbare park rond het gebouw.
(Een man met een veiligheidshelm op opent een container. Een andere man:)
MANNENSTEM: Wat heel bijzonder is aan dit project,
is dat Mandemaat 3 het eerste Rijkskantoor is in Nederland
waar een volledig houten draagconstructie als ontwerp is toegepast.
(Bij een maquette van het kantoor staat een man.)
MANNENSTEM: We hebben geprobeerd om in ons ontwerp
echt zo veel mogelijk materialen weer een tweede leven te kunnen geven.
LEVENDIGE MUZIEK
(Een werknemer maakt een balk los en loopt ermee weg. In beeld verschijnt in grote, witte letters: Mandemaat. Achter het bouwterrein rijdt een trein langs. Het beeld wordt zwart. Mark Dunnebacke, projectmanager bij Rijksvastgoedbedrijf:)
DE LEVENDIGE MUZIEK STOPT
MARK DUNNEBACKE: Mijn naam is Mark Dunnebacke,
projectmanager bij het Rijksvastgoedbedrijf.
Ik ben integraal verantwoordelijk
voor de realisatie van het kantoorpand Mandemaat 3.
Het was heel spannend om te kijken waar de markt mee zou komen qua oplossingen,
en gelukkig zijn we aangenaam verrast.
De reden waarom er gekozen is in dit project
om te gaan nieuw bouwen in plaats van renoveren,
was dat het nieuwe bouwen, integraal gezien,
dus over de vier aspecten van de routekaart, de meest duurzame oplossing was.
Daarnaast bleek het ook een stukje goedkoper te zijn dan renoveren.
(Duco Uytenhaak, Rudy Uytenhaak & Partners Architecten:)
DUCO UYTENHAAK: Toen de tender bij ons binnenkwam,
waren we gelijk erg enthousiast over het project.
We hebben geprobeerd om in ons ontwerp
echt zo veel mogelijk materialen weer een tweede leven te kunnen geven
en te kunnen hergebruiken in dit project.
(Buiten liggen stenen opgestapeld.)
MARK: Wat zo bijzonder is aan Mandemaat,
is dat het het eerste Rijkskantoor is
dat volledig volgens de Routekaart 2.0 wordt gebouwd:
natuurinclusief, klimaatadaptief, circulair en energiezuinig.
(Naast de stenen ligt een stapel houten latten.)
DUCO: Hoe kunnen wij de verschillende parameters
die een gebouw een goed gebouw maken, bij elkaar brengen tot een gebouw
waar als je er straks doorheen loopt, dat je denkt: yes, hier mag ik werken.
Dat is ons doel uiteindelijk.
(Mark loopt samen met een andere man over het bouwterrein. Beeldtekst: Rijkskantoor Mandemaat. Een productie van het Rijksvastgoedbedrijf.)
DE LEVENDIGE MUZIEK SPEELT VERDER TOT HET EIND VAN DE VIDEO