'Sneller, slimmer en duurzamer samenwerken’
Het Rijksvastgoedbedrijf wil slimmer en duurzamer werken. 'Om die reden bundelen we projecten in programma’s', vertelt hoofd inkoop Annuska Bloemert. ‘Opgedane kennis en oplossingen uit de markt kunnen we dan direct breder toepassen.’
Capaciteitstekorten, hoge energieprijzen en dure grondstoffen. De problemen van de bouwsector zijn ook de problemen van het Rijksvastgoedbedrijf (RVB), eigenaar en beheerder van de gebouwen van de Rijksoverheid en Defensie. Voor het onderhoud en ver- en nieuwbouw zet 's lands grootste vastgoed- en grondeigenaar jaarlijks zo’n 1,5 miljard euro aan werk in de markt.
Bij aanbestedingen ligt het accent steeds meer op energiebesparing, hergebruik van bouwmaterialen en innovatieve samenwerkingen. Doel: circulair beheer van de RVB-gebouwen en terreinen in 2030. Wat betekent dat er dan zoveel mogelijk materialen worden hergebruikt. En in 2050 zijn gebouwen energieneutraal zodat ze net zoveel energie opwekken als dat ze verbruiken.
'Willen we in de huidige krappe markt onze huisvestings- en verduurzamingsambities realiseren, dan moeten we slimmer werken', stelt Bloemert. En met ‘we’ bedoelt zij niet alleen het RVB. Het is van belang dat alle partijen binnen de sector hier werk van maken.
Defensie
Om zo snel mogelijk van nieuwe ideeën te kunnen profiteren, bundelt het RVB projecten met een vergelijkbare opgave in programma’s. Dat is bijvoorbeeld gedaan met een groot aantal renovatie- en nieuwbouwprojecten in opdracht van Defensie, die de komende jaren op de markt komen.
'We moeten met een relatief beperkt budget voor Defensie 25 kazernes aanpakken', vertelt Bloemert over het programma. Dat maakt het interessant om te kijken naar gebouwen die zijn aan te passen voor een andere bestemming. Bloemert: ‘We hebben het dan over flexibel bouwen, zodat bijvoorbeeld een kantoorgebouw is om te bouwen tot een woonruimtes.'
Gebouwen die makkelijk kunnen worden hergebruikt op een tweede of derde locatie is een andere vernieuwing die het RVB oppakt. Zo'n gebouw wordt dan na 5 of 10 jaar afgebroken en op een andere locatie weer opgebouwd. Dat is een betere benutting van de beperkte capaciteit, het is duurzamer én de kosten zijn lager.
Stikstofarm bouwen is een andere vernieuwing die het RVB binnen programma's wil testen en doorontwikkelen. Hierbij gaat het niet alleen om de inzet van ander bouwmateriaal, bijvoorbeeld hout in plaats van beton. Maar ook de inzet van bijvoorbeeld elektrische kranen.
Het RVB kijkt op dit gebied ook naar andere bouwmethodes, bijvoorbeeld meer productie van gebouwdelen in de fabriek en slimmere logistiek naar de bouwplaats. Bloemert: 'Een andere bouwmethode begint al in de ontwerpfase. Stikstofarm bouwen betekent een andere denkwijze in de hele keten; van het eerste initiatief, het ontwerp tot het onderhoud.'
Gesprek
Om nieuwe ideeën te kunnen bedenken en uit te voeren, is het van belang dat RVB en markt met elkaar in gesprek gaan. Bloemert: 'Doe je iets nieuws, dan gaat het ook wel eens mis. Dat is niet erg. Maar laten we dan open met elkaar bespreken waar de risico's zitten.'
Als hoofd inkoop merkt Bloemert bijvoorbeeld wel eens dat marktpartijen veel beloven om innovaties of nieuwe ideeën aan de man te brengen. Maar als het niet helemaal werkt zoals verwacht, dan heeft de gebruiker hier last van. Er komt altijd wel oplossing, maar het leidt soms eerst tot gedoe.
Een goed relatie is belangrijk, wil je dergelijk problemen goed op kunnen lossen. Het RVB heeft daarom onder meer periodiek afspraken met brancheorganisaties als Bouwend Nederland en Techniek Nederland. Bloemert: 'We willen openlijk praten met marktpartijen, zodat we eventuele problemen aan het begin van het project kunnen oplossen.'
Eerlijk werk
Naast programma's maakt het RVB gebruik van verschillende contractvormen om nieuwe ideeën de ruimte te geven. Bijvoorbeeld contracten waarbij marktpartijen ontwerp, bouw en eventueel onderhoud op zich nemen (Design, Build, Maintain: DB en DBM). Bij dergelijke contracten is het volgens Bloemert van belang dat de risico’s onderling goed worden verdeeld.
Bloemert: 'Als RVB willen we gebruik blijven maken van verschillende soorten standaard contracten, waarbij we steeds goed kijken welke contractvorm het best past. Daarbij kijken we voortdurend of het ook anders kan. Wat dat betreft horen we van marktpartijen graag hoe we onze werkwijze kunnen verbeteren. Uitgangspunt hierbij is: eerlijk werk, voor eerlijk geld.'