‘De grootste energiewinst zit in verkeerd ingestelde apparaten’

Nieuwsbericht | 16-02-2023 | 13:19

Even voorstellen: Suzan Otten, werkt als burger bij de afdeling integrale bedrijfsveiligheid van het Logistiek Centrum Woensdrecht en is milieucoördinator. Ze heeft de cursus energiemanagement gevolgd van de NATO in Brussel en is sindsdien de energiemanager van Woensdrecht. Als energiemanager is ze lid van het greenteam van vliegbasis Woensdrecht. Stefan van Kaam werkt bij het Rijksvastgoedbedrijf en is adviseur op gebied van verwarming, koeling en ventilatie in Zuid-Nederland. Van Kaam is een technische man, hij weet hoe alle installaties werken van de verschillende gebouwen en kan aanpassingen doen in het gebouwbeheersysteem.

Gebouwbeheerssysteem

Vliegbasis Woensdrecht telt zo’n vijfhonderd gebouwen. De oudste dateert uit 1947. Daar valt heel wat winst te behalen. De cv-, koel-, en ventilatie-installaties worden bestuurd via het gebouwbeheerssysteem (GBS) van de basis. Van Kaam kan in dat programma precies zien welke installaties op welke kracht draaien voor welke gebouwen. Je kan het vergelijken met de app op je telefoon waarmee je thuis je thermostaat kan aansturen, maar dan iets ingewikkelder.

Het bleek dat in veel gebouwen de verwarmings- en ventilatie installaties niet optimaal stonden afgesteld. Daardoor werd er veel meer energie verbruikt dan nodig was. Van Kaam noemt een voorbeeld:
‘Een cv-installatie die volgens een klokprogramma netjes buiten kantoortijden uitgaat, bleek toch veel gas te verbruiken in de nacht en het weekend. Dat kwam door een foutinstelling in de software, de installatie stond op vorstbewaking. De cv-ketel en de leidingen werden daardoor altijd warm gehouden.’

Praten met de gebruikers

Niet ieder gebouw op de vliegbasis heeft een eigen gasmeter. Daarom is het voor het greenteam lastig inschatten waar het meeste aardgas verspild wordt. De eerste stap was daarom het in gesprek gaan met de gebouwbeheerders. Otten: ‘We zijn sinds eind vorig jaar actief naar de gebouwen gegaan om met de gebruikers in contact te komen. We waren benieuwd naar hun waarnemingen en klachten vergeleken met wat wij zagen in het gebouwbeheerssysteem qua instellingen. We kwamen erachter dat er vaak heel onlogische dingen gebeurden in een pand. Als er van 7.00 uur tot 17.00 uur gewerkt wordt, hoeft in een kantoorruimte de verwarming echt niet de hele nacht aan te staan. We proberen altijd een win-win situatie te creëren en dat lukt heel goed. Doordat we bijvoorbeeld minder ventileren, besparen we gas en elektriciteit én heeft de gebruiker vaak minder last van tocht en geluid. Als er af en toe behoefte is aan meer ventilatie krijgt de gebruiker een timer waarmee men de ventilatie tijdelijk kan verhogen. Het is niet onze bedoeling om gebruikers in de kou te zetten, wel willen we verspilling voorkomen. Ook kunnen we in veel gevallen de installaties beter afstemmen op het proces van de gebruiker.’

Ook gedragsverandering levert duurzaam voordeel op

Behalve aanpassingen aan de systemen is energie besparen ook een kwestie van het heropvoeden van mensen. ‘De legeringskamers werden 24/7 verwarmd. Ook als er niemand was’, vertelt Otten verbaasd. Inmiddels hangt er op iedere kamer een sticker die de bewoners eraan herinnert de lichten uit te doen en de verwarming lager te zetten als er niemand op de kamer is.’ Tijdens de kerstvakanties is de legering vaak leeg. ‘We hebben toen op intranet aangekondigd dat die twee weken de verwarming uit ging. Wilde je toch dat je kamer warm was in de vakantie, kon je een mailtje sturen.’ Die actie leverde het eerste jaar 6000m3 en het tweede jaar 8000m3 gas op aan besparing. ‘Die extra 2000m3 gas besparing hebben we gerealiseerd met behulp van de schoonmakers, zij hebben de verwarmingsknoppen teruggedraaid naar 1 als er niemand was’, vertelt Otten.