Marktstrategie: ‘Hoe kunnen we slimmer uitvragen?’
Op de Marktmiddag 2025 (7 april) presenteert het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) de nieuwe Marktstrategie voor de komende vijf jaar. Majorie Jans, directeur Transacties en Projecten kan nu alvast een tipje van de sluier oplichten. ‘We zetten in op standaardisatie en industrialisering.’
Het lijkt een tegenstelling: bouwen volgens vaste standaarden tegenover experimentele, innovatieve bouwmethoden. Maar voor het RVB liggen die twee manieren van werken in elkaars verlengde, zegt Jans van het RVB. ‘Aan de ene kant willen wij echt koploper zijn en het goede voorbeeld geven. Denk aan het vernieuwende project Kantoor Vol Afval waarin we veel ervaring hebben opgedaan met circulair bouwen. Of aan houtbouw in de hoogte. En wat we aan de andere kant willen, is dat succesvolle innovaties terecht komen in standaarden waarmee we op grote schaal industrieel kunnen gaan bouwen.’ Jans kan niet genoeg benadrukken hoe belangrijk standaardisatie en vervolgens industrialisering voor het RVB zijn.
Waarom is industrialisering zo belangrijk?
‘De productie die wij moeten draaien de komende jaren, is heel groot. We hebben een grote portefeuille met veel plannen voor nieuwbouw en renovaties: denk aan Defensie, gevangenissen, rechtbanken en de verduurzaming van kantoren. Tegelijkertijd zijn de omstandigheden uitdagend. Er is een tekort aan grondstoffen en aan technisch geschoolde professionals. We hebben te kampen met netcongestie, een gebrek aan ruimte – je kunt niet overal zomaar gaan bouwen – en de stikstofproblematiek. De opgaven gecombineerd met de uitdagingen vragen om een andere manier van bouwen. De vraag voor ons is: hoe kunnen we als opdrachtgever slimmer uitvragen? In onze Markstrategie die we op de Marktmiddag presenteren, zetten we in op standaardisatie en industrialisering. Op die manier kunnen we de bouwproductie opvoeren. Dat hebben we niet helemaal zelf bedacht. Nee, we zijn juist door met marktpartijen in overleg te gaan tot deze strategie gekomen.’
Hoe maakt het RVB industrialisering voor bedrijven aantrekkelijk?
‘We gaan programmatisch werken. Daarmee bedoel ik dat we niet een project doen en daarna weer een soortgelijk project waarin we het wiel weer opnieuw uitvinden. Het gaat om series projecten. Neem legeringsgebouwen voor Defensie. De studio’s waarin de militairen overnachten, zijn in hoge mate gestandaardiseerd. We willen dat die uit de fabriek komen. Omdat het om grote volumes gaat met een planbare dealflow en in hoge mate standaardoplossingen hebben bedrijven de langjarige zekerheid om te investeren in productielijnen.’
Niet alles is voorspelbaar. Hoe gaat het RVB met onvoorziene tegenvallers om?
‘Er zijn altijd risico’s. Je kunt vertraging oplopen door netcongestie of door een omgevingsvergunning die op zich laat wachten. Uitstel van oplevering is kostbaar voor alle partijen. Denk aan dubbele huisvestingskosten vanwege een uitgestelde verhuizing. Een ander risico zijn grondstoffen die fors duurder kunnen worden. We willen voorkomen dat bedrijven hoog inschrijven om al deze risico’s af te dekken. We willen de risico’s daarom - samen met de marktpartijen - vroegtijdig in beeld brengen en in wijsheid besluiten op welke wijze deze verdeeld of gedeeld kunnen worden.
Een andere manier waarop we risico’s willen beheersen is het twee fasen-contract. De Monarch IV is daar een goed voorbeeld van. Dat is een kantoortoren die we grotendeels in hout willen bouwen. Dat is een uitdaging, want hout en hoogbouw gingen tot voor kort niet goed samen omdat je voor hoogbouw gewoonlijk veel staal en beton nodig hebt. Dat is dus nieuw en innovatief. In de eerste fase ga je in een ontwerpteam het gebouw ontwikkelen en bepalen wat de risico’s en beheersmaatregelen zijn. In de tweede fase kunnen we vervolgens sturen op een beheerst en realistisch kostenniveau.’
Wat verwacht het RVB van de markt?
‘Ik verwacht dat marktpartijen zich, zoals we dat nu ook ervaren, als professionele partners gedragen. Dat betekent: keuzes maken over waar ze op in gaan zetten om de industrialisering voor elkaar te krijgen. De titel van onze Marktstrategie is Samen versnellen. Het woord ‘samen’ is voor mij heel krachtig. Dus kom vooral naar de Marktmiddag om in gesprek te gaan hoe we de versnelling samen kunnen gaan waarmaken. Welke ideeën heb je daarbij? Wat moeten wij anders doen? En hoe kunnen we markt in de breedte benutten? Ik nodig iedereen uit om tijdens die middag samen het gesprek aan te gaan.’